IJzerkruid: Antibacterieel

Italiaans ijzerkruid (Sideritis italica) groeit uitbundig aan de kusten van het noordelijk Middellandse Zeegebied. Het kruid wordt veelvuldig toegepast in de traditionele geneeskunde. Vochtafdrijving is misschien wel de meest bekende toepassing, maar het heeft ook een behoorlijke antibacteriële werking. Dat is interessant omdat we steeds meer te maken krijgen met infectieziektes waartegen antibiotica niet meer voldoende werkzaam blijkt te zijn.

Wetenschappers hebben de essentiële oliën van bloemen en blaadjes van Italiaans ijzerkruid eens getest tegen een hele serie bacteriën[1]. Zowel Gram-positieve als Gram-negatieve bacteriën moesten bij hen op appèl komen.

De meest bekende was de Helicobacter pylori, de bacterie die in verband wordt gebracht met (het ontstaan van) maagzweren. Het bleek dat de essentiële olie van Italiaans ijzerkruid de groei al remde bij een dosis tussen de 5 and 25 μg/ml.

Bij concentraties tussen 3.9 en 250 μg/ml vertoonden de oliën een behoorlijk antibacterieel effect tegen zowel Gram-positieve als Gram-negatieve bacteriën. De oplossing vertoonde een sterk positief effect bij bijvoorbeeld Pseudomonas aeruginosa (multiresistente bacterie bij planten en dieren), Proteus mirabilis (10 tot 20% is al resistent tegen eerste-generatie cephalosporines en ampicilline) and Proteus vulgaris (heeft steeds hogere doses antibiotica nodig om gedood te worden).

Dat lijkt allemaal goed nieuws, maar het probleem is: hoe krijg je voldoende van de werkzame stof op de juiste plaats in het lichaam zonder dat de rest daarvan schade ondervindt.

[1] Basile et al: Antibacterial and antioxidant activities in Sideritis italica (Miller) Greuter et Burdet essential oils in Journal of Ethnopharmacology - 2006